Οι Άγιοι Στάχυς, Απέλλης, Αμπλίας, Ουρβανός, και Νάρκισσος οι Απόστολοι από τους 70

Και οι πέντε άνηκαν στους εβδομήκοντα Αποστόλους του Κυρίου. Και όλοι τους υπήρξαν "Χριστού ευωδία τω Θεώ εν τοις σωζομένοις". Δηλαδή ευωδιά Χριστού, ευχάριστη στο Θεό, και ευωδία μεταξύ των σωζόμενων που άκουγαν απ' αυτούς το σωτήριο μήνυμα του Ευαγγελίου. Ο Στάχυς έγινε πρώτος επίσκοπος Βυζαντίου, και αφού διάνυσε 16 χρόνια στο αποστολικό κήρυγμα, ειρηνικά αναπαύθηκε εν Κυρίω. Ο Απελλής έγινε επίσκοπος Ηράκλειας και πολλούς έφερε στη χριστιανική πίστη. Ο Αμπλίας έγινε επίσκοπος Οδυσουπόλεως και ο Ουρβανός, επίσκοπος Μακεδονίας. Επειδή και οι δύο γκρέμιζαν τα είδωλα, θανατώθηκαν μαρτυρικά. Ο Νάρκισσος χειροτονήθηκε επίσκοπος Αθηνών. Η αλήθεια, όμως, του Ευαγγελίου, την οποία δίδασκε με ζήλο, εξήγειρε τους ειδωλολάτρες, με αποτέλεσμα να τον βασανίσουν και να παραδώσει την ψυχή του μαρτυρικά.

Απολυτίκιο. Ήχος πλ. α’. Τον συνάναρχον Λόγον.
Την κιθάραν του Πνεύματος την εξάχορδον, την μελωδήσασαν κόσμω τας υπέρ νουν δωρεάς, ως εκφάντορας Χριστού ανευφημήσωμεν, Στάχυν Αμπλίαν Απελλήν συν Ναρκίσσω, Ουρβανόν, και Αριστόβουλον άμα ως γαρ Απόστολοι θείοι, χάριν αιτούνται ταις ψυχαίς ημών.

Κοντάκιον. Ήχος β’. Τοις των αιμάτων σου.

Εις τα του κόσμου δράμοντες πληρώματα, θεογνωσίας τον λόγον εσπείρατε, και στάχυν πολύχουν δρεψάμενοι, Βασιλεί των απάντων προσήξατε, Απόστολοι Χριστού παναοίδιμοι.

Οι Άγιοι Ζηνόβιος και Ζηνοβία τα αδέλφια

Κατάγονταν από τις Αιγαίς της Κιλικίας και ήταν κληρονόμοι μεγάλης περιουσίας. Ο Ζηνόβιος είχε σπουδάσει ιατρική, και όχι μόνο πρόσφερε αφιλοκερδώς τις υπηρεσίες του στους πάσχοντες, αλλά επιπλέον πλούσια μοίραζε από τα αγαθά του σ' αυτούς. Με τη συμπεριφορά του αυτή στήριζε τους χριστιανούς, και πολλούς ειδωλολάτρες έφερε στη χριστιανική πίστη. Όταν πληροφορήθηκε αυτό ο έπαρχος Λυσίας, έδωσε διαταγή και τον συνέλαβαν. Ο Ζηνόβιος με παρρησία ομολόγησε ότι πράγματι είναι χριστιανός. Και ότι κάνει, το κάνει για τη σωτηρία ψυχών και τη δόξα του αληθινού Θεού. Ο Λυσίας με αυστηρότητα του είπε ότι αν δε σταματήσει αυτό που κάνει και δεν αρνηθεί το Χριστό, θα μαρτυρήσει φρικτά. Ο Ζηνόβιος απάντησε ότι τα μαρτύρια μπορούν να βλάψουν το σώμα του, αλλά την ψυχή του ποτέ. Διότι λέει ο λόγος του Θεού: "Και τις ο κακώσων υμάς, εάν του αγαθού μιμητοί γένησθε;". Ποιος, δηλαδή, θα μπορέσει να σας κάνει κακό και να σας επιφέρει πραγματική βλάβη, αν γίνετε μιμητές και ακόλουθοι του αγαθού; Ο Λυσίας αμέσως διέταξε και τον βασάνισαν. Τότε παρενέβη η αδελφή του Ζηνοβία και ήλεγξε το Λυσία, ότι αυτό που κάνει είναι άνανδρο. Αλλά ο έπαρχος συνέλαβε και αυτή, και τελικά αποκεφάλισε και τους δύο. (Κατ, άλλη εκδοχή ο Ζηνόβιος μαρτύρησε επί Διοκλητιανού. Γεννήθηκε από γονείς ευσεβείς τον Ζηνόδοτο και τη Θέκλα, και πως, όταν μεγάλωσε έγινε επίσκοπος Αιγών, επιτελώντας πολλά θαύματα).

Απολυτίκιο. Ήχος δ’. Ταχύ προκατάλαβε.
Ως θείοι αυτάδελφοι, ομονοούντες καλώς, Ζηνόβιε ένδοξε, και Ζηνοβία σεμνή, συμφώνως ηθλήσατε, όθεν και των στεφάνων, των αφθάρτων τυχόντες, δόξης ακατάλυτου, ηξιώθητε άμα, εκλάμποντες τοις εν κόσμω, χάριν ιάσεων.

Κοντάκιον. Ήχος πλ. δ’. Ως απαρχάς.

Τους αληθείας Μάρτυρας, και ευσεβείας κήρυκας, των αδελφών την δυάδα τιμήσωμεν, εν θεοπνεύστοις άσμασι, τον Ζηνόβιοv άμα τη σεπτή Ζηνοβία, ομού βιώσαντας, και διά μαρτυρίου τευξαμένους στέφος άφθαρτον.

Ο Όσιος Αβράμιος και Μαρία η ανεψιά του

Αριστεύς της εγκράτειας και των πνευματικών ασκήσεων ο όσιος Αβράμιος, άφησε τη μεγάλη περιουσία που κληρονόμησε στους φτωχούς και αφοσιώθηκε ολοκληρωτικά στη διακονία του Θεού και του πλησίον. Ζούσε σε ερημικό τόπο, όπου προσευχόταν και μελετούσε τα Ιερά γράμματα. Από εκεί πήγαινε σε διάφορες πόλεις, για να κηρύξει το λόγο του Θεού και να διακονήσει τη βασιλεία της αλήθειας και της ειρήνης του Ευαγγελίου. Η πίστη, η αγάπη και η υπομονή του κατόρθωσαν πολλές φορές να καταπραΰνουν βάρβαρες καρδιές και να ελκύσουν στο σταυρό ψυχές υπερβολικά εξαγριωμένες. Πάνω από 70 ετών ο Αβράμιος, διατηρούσε όλη τη ζωντάνια της Ιεραποστολικής δράσης του. Προστατευόμενος μάλιστα και από την ηλικία του, μπόρεσε να αφοσιωθεί στη σωτηρία αμαρτωλών γυναικών. Κάποτε ευτύχησε να ανασύρει από το βόρβορο της αμαρτίας και την κόρη του αδελφού του, τη Μαρία. Την είδε σε κάποιο πανδοχείο, χωρίς να τη γνωρίζει, φορτωμένη με κοσμήματα και συντροφιά με ακόλαστους νέους. Η παραστρατημένη όμως νεαρή, δεν είχε αποβάλει εντελώς τις ευσεβείς αναμνήσεις της. Την επομένη, πήγε στο γέροντα ασκητή και ζήτησε την ευλογία του. Εκείνος της απάντησε ότι δεν ωφελεί σε τίποτα η ευλογία των ανθρώπων, όταν ο Θεός είναι αναγκασμένος να μη παρέχει τη δική Του. Τα λόγια αυτά συντάραξαν τη Μαρία, μετανόησε, εξομολογήθηκε και από τότε έζησε ζωή αγία. Ο δε Αβράμιος πέθανε υπέργηρος, υπηρετώντας πιστά μέχρι τέλους το Θεό.

Απολυτίκιο. Ήχος α’. Του λίθου σφραγισθέντος.
Ζωής της φθειρομένης λιπών τας απολαύσεις, εν τη των μελλόντων ελπίδι, Αβράμιε θεοφόρε, οσίως εβίωσας εν γη, και χρίσμα υπεδέξω ιερόν δια τούτο ως του Λόγου μυσταγωγός, κατηύγασας τους βοώντας, δόξα τω δεδωκότι σοι ισχύν, δόξα τω σε στεφανώσαντι, δόξα τω ενεργούντι δια σου, πάσιν ιάματα.

Κοvτάκιοv. Ήχος γ’. Η Παρθένος σήμερον.

Εν σαρκί ως Άγγελος, επί της γης ανεφάνης, και ασκήσας γέγονας, πεφυτευμένον ως ξύλοv, ύδατι της εγκρατείας καλώς αυξήσας, ρεύματι των σων δακρύων ρύπον εκπλύνας, διά τούτο ανεδείχθης, δοχείον θείου, Αβράμιε Πνεύματος.

Ο Άγιος Δημήτριος ο Μυροβλύτης

Υψηλόβαθμος αξιωματικός του ρωμαϊκού στρατού, έζησε και μαρτύρησε επί των αυτοκρατόρων Διοκλητιανού και Μαξιμιανού περίοδος φοβερών διωγμών εναντίον των χριστιανών. Ο Δημήτριος, ο οποίος καταγόταν από ευσεβή οικογένεια της Θεσσαλονίκης δεν φοβήθηκε τις διαταγές των αυτοκρατόρων και συνέχιζε να κηρύττει το Ευαγγέλιο. Αυτή του η δράση τον οδήγησε μπροστά στον Δοκλητιανό, οποίος διέταξε τη φυλάκισή του. Στη φυλακή ένας νεαρός χριστιανός ο Νέστορας, οποίος θα αντιμετώπιζε σε μονομαχία τον φοβερό μονομάχο της εποχής Λυαίο. Ο νεαρός χριστιανός πριν τη μονομαχία επισκέφθηκε τον Δημήτριο και ζήτησε τη βοήθειά του. Το αποτέλεσμα ήταν ο Νέστορας να νικήσει το Λυαίο και να προκαλέσει την οργή του αυτοκράτορα. Διατάχθηκε να θανατωθούν και οι δύο Νέστορας και Δημήτριος. Σήμερα ο Άγιος Δημήτριος τιμάται ως πολιούχος Άγιος της Θεσσαλονίκης. Η μεταφορά της εικόνας του Αγίου Δημητρίου στην Κωνσταντινούπολη
έγινε το έτος 1149 από τον βασιλιά Μανουήλ Κομνηνό. Και η εικόνα μεταφέρθηκε από τη Θεσσαλονίκη στην Ιερά Μονή Παντοκράτορα της Κωνσταντινούπολης, επί ηγουμενίας Ιωσήφ.



Απολυτίκιο. Ήχος γ’. Θείας πίστεως.
Μέγαν εύρατο, εν τοις κινδύνοις, σε υπέρμαχον, η οικουμένη, Αθλοφόρε τα έθνη τροπούμενον. Ως συν Λυαίου καθείλες την έπαρσιν, εν τω σταδίω θαρρύνας τον Νέστορα, ούτως Άγιε Μεγαλομάρτυς Δημήτριε, Χριστόν τον θεόν ικέτευε, δωρήσασθαι ημιν το μέγα έλεος.



Κοντάκιοv αυτόμελον. Ήχος β’.

Τοις τωv ιαμάτων σου ρείθροις Δημήτριε, τηv Εκλησίαν Θεός επορφύρωσεν, ο δους σοι το κράτος αήττητοv, και περιέπων την πόλιν σου άτρωτοv, αυής γάρ υπάρχεις το στήριγμα.

Οι Άγιοι Μαρκιανός και Μαρτύριος οι νοτάριοι

Οι Άγιοι αυτοί ήταν νοτάριοι και γραμματικοί του Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Παύλου του ομολογητή, στα χρόνια του Αρειανού βασιλέως Κωνσταντίου (337-349). Άριστα σπουδαγμένοι και οι δύο, υπήρξαν συνήγοροι θαρραλέοι της ορθόδοξης αλήθειας. Όταν ο Πατριάρχης Παύλος δεν δέχθηκε να συμφωνήσει με τους Αρειανούς, εξορίστηκε από το βασιλιά στην Αρμενία και πνίγηκε από τους εκεί Αρειανούς. Τότε οι δύο Άγιοι έμειναν πιστοί στον ποιμένα τους και σταθεροί στο ορθόδοξο δόγμα. Διότι πάντα στο μυαλό τους κυριαρχούσε ο λόγος του Κυρίου: "εάν υμείς μείνητε εν τω λόγω τω εμώ, αληθώς μαθηταί μου έστε". Αν, δηλαδή, εσείς, μείνετε στερεοί στη διδασκαλία μου, λέει ο Κύριος, τότε πράγματι είσθε και αληθινοί μαθητές μου. Ο Μαρκιανός και ο Μαρτύριος το απέδειξαν περίτρανα αυτό, όταν συνελήφθησαν από τον αυτοκράτορα. Ομολόγησαν με θάρρος μπροστά του την αληθινή πίστη και ήλεγξαν αυτόν για τις παρανομίες του. Τότε, διατάχθηκε και τους σκότωσαν με μαχαίρι.

Απολυτίκιο. Ήχος γ’. Θείας πίστεως.
Ζήλον ένθεον, αναλαβόντες, ημαυρώσατε, Αρείου πλάνην, ομοούσιον Τριάδα κηρύποντες. Μαρκιανέ και Θεόφρον Μαρτύριε, Ορθοδοξίας οι άσειστοι πρόβολοι. Θείοι Μάρτυρες, Χριστώ τω Θεώ πρεσβεύσατε, δωρήσασθαι ημιν το μέγα έλεος.



Κοvτάκιον. Ήχος δ’. Ο υψωθείς.

Αγωνισάμενοι καλώς από βρέφους, Μαρκιανέ συν τω σοφώ Μαρτυρίω, τον αποστάτηv Άρειοv καθείλετε, άτρωτον τηρήσαντες, την ορθόδοξοv πίστιν, Παύλω εφεπόμενοι, τω σοφώ διδασκάλω, όθεν συν τούτω εύρατε ζωήv, ως τής Τριάδος υπέρμαχοι άριστοι.

Ο Άγιος Ιάκωβος ο Απόστολος και Αδελφόθεος πρώτος επίσκοπος Ιεροσολύμων (Εορτή Ιάκωβος)

Η παράδοση αναφέρει ότι ήταν ένας από τους γιους του Ιωσήφ από άλλη γυναίκα, γι' αυτό ονομαζόταν αδελφός του Κυρίου. Η συγγενική του, όμως, σχέση με τον Κύριο δεν είναι ομόφωνα καθορισμένη. Αλλά το γεγονός είναι ότι ο Ιάκωβος ο αδελφόθεος έγινε πρώτος επίσκοπος Ιεροσολύμων και είναι αυτός που έγραψε την πρώτη Θεία Λειτουργία της χριστιανικής Εκκλησίας. Ο Ιάκωβος, λοιπόν, ποίμανε την Εκκλησία των Ιεροσολύμων με δικαιοσύνη, με γενναία στοργή και στερεότητα στην πίστη. Αυτό όμως, εξήγειρε τη μοχθηρία και την κακουργία των Ιουδαίων. Αφού τον έπιασαν, τον έριξαν πάνω από το πτερύγιο του Ναού, και ενώ ακόμα ήταν ζωντανός, τον αποτελείωσαν με άγριο κτύπημα ροπάλου στο κεφάλι. Έργο του Ιακώβου είναι και η Καθολική Επιστολή του στην Καινή Διαθήκη, στην οποία να τι μας συμβουλεύει, σχετικά με το πως πρέπει να χειριζόμαστε το λόγο του Θεού: "Γίνεσθε ποιηταί λόγου και μη μόνον ακροαταί, παραλογιζόμενοι εαυτούς". Δηλαδή να γίνεσθε εκτελεστές και τηρητές του λόγου του Θεού και όχι μόνο ακροατές. Και να μη ξεγελάτε τον εαυτό σας, με την ιδέα ότι είναι αρκετό και μόνον να ακούει κανείς το λόγο. (Η μνήμη του αγίου Ιακώβου του Αδελφοθέου, φέρεται και την Κυριακή μετά την Γέννηση του Χριστού, μαζί με τη μνήμη του Δαβίδ του Προφήτου και Ιωσήφ του μνήστορος, συνοδευόμενη με το ακόλουθο δίστοιχο: "Συ τέκτονος παις, αλλά αδελφός Κυρίου, του πάντα τεκτήναντος, εν λόγω, μάκαρ". Τελείται δε αύτω η Σύναξις εν τω σεπτώ αυτού Ναώ το όντι ένδοθεν της Υπεραγίας Θεοτόκου εν τοις Χαλκοπρατείοις. Πατμιακός κώδικας: 266).


Απολυτίκιο. Ήχος δ'.
Ως του Κυρίου Μαθητής, ανεδέξω δίκαιε το Ευαγγέλιον ως Μάρτυς έχεις το απαράτρεπτον την παρρησίαν ως Αδελφόθεος το πρεσβεύειν ως Ιεράρχης. Ικέτευε Χριστόν τον Θεόν, σωθήναι τας ψυχάς ημών.



Κοντάκιοv. Ήχος δ’. Ο υψωθείς.

Ο του Πατρός μονογενής Θεός Λόγος, επιδημήσας προς ημάς επ' εσχάτων, των ημερών Ιάκωβε θεσπέσιε, πρώτον σε ανέδειξε των Ιεροσολύμων, Ποιμένα και Διδάσκαλον, και πιστόν οικονόμον, των μυστηρίων των πνευματικών, όθεv σε πάντες τιμώμεν Απόστολε.

Ο Όσιος Αβέρκιος ο Ισαπόστολος και θαυματουργός επίσκοπος Ιεράπολης

Έζησε στα τέλη του 2ου αιώνα μ.Χ. Η άμεπτη ζωή του και η καρποφορία της διδασκαλίας του, παρακίνησαν το ποίμνιο να τον αναγκάσει να γίνει επίσκοπος Ιεραπόλεως στη Φρυγία. Το αξίωμα δε μείωσε το ζήλο του Αβερκίου. Έλεγε, μάλιστα, ότι δεν αρκεί κάποιος να φαίνεται άρχων, αλλά και να είναι πραγματικά. Δηλαδή να αυξάνει τη διακονία και τους κόπους του. Διότι κατά το Ευαγγέλιο, "ει τις θέλει πρώτος είναι, έσται πάντων έσχατος και πάντων διάκονος", που σημαίνει, αν κανείς θέλει να είναι πρώτος κατά την τιμή, οφείλει με την ταπείνωση του απέναντι στους άλλους, να γίνει τελευταίος από όλους και υπηρέτης όλων με την άσκηση της αγάπης. Και ο Αβέρκιος την εντολή αυτή έκανε πράξη στη ζωή του. Γι' αυτό και ο Θεός του έδωσε το χάρισμα να κάνει πολλά θαύματα. Θεράπευσε την κόρη του βασιλιά της Ρώμης, από πονηρό δαιμόνιο. Θερμά νερά από τη γη εξέβαλε και άλλα πολλά θαύματα έκανε. Επίσης, ο Αβέρκιος κήρυξε σε όλες τις πόλεις της Συρίας και Μεσοποταμίας. Έπειτα πήγε στη Λυκαονία, την Πισιδία και στην επαρχία των Φρυγών. Ονομάστηκε ισαπόστολος, διότι περιόδευσε και κήρυξε όπως οι κορυφαίοι Απόστολοι του Χριστού. Πέθανε ειρηνικά, 72 χρονών.

Απολυτίκιο. Ήχος πλ. α’. Τον συνάναρχον Λόγον.
Αποστόλων τον ζήλον εκμιμησάμενος, τη Εκκλησία εκλάμπεις ως εωσφόρος αστήρ, την θεόσδοτον ισχύν φαίνων τοις έργοις σοι· συ γαρ θαυμάτων ιερών, τας δυνάμεις ενεργών, Αβέρκιε Ιεράρχα, προς ευσέβειας εισόδους, τους πλανωμένους καθωδήγησας.



Kοντάκιον. Ήχος πλ. δ’. Ως απαρχάς.

Ως Ιερέα μεγιστον, και Αποστόλωv σύσκηνον, η Εκκλησία γεραίρει σε άπασα, η των πιστών Αβέρκιε, ηv ταις σαις ικεσίαις περιφύλαττε μάκαρ, ακαταγώνιοτον, εξ αιρέσεως πάσης, και άσειστοv πολυθαύμαστε.

Ο Όσιος Ιλαρίων ο Μέγας

Λίγα χιλιόμετρα πιο πάνω από τη δαντελωτή ακρογιαλιά της Κερύνειας και σε ύψος δύο χιλιάδες περίπου πόδια από την επιφάνεια της θάλασσας ορθώνεται ένα γιγαντιαίο ύψωμα αποκομμένο από την υπόλοιπη οροσειρά του Πενταδάκτυλου. Στην κορυφή του υψώματος αυτού με την πανοραμική θέα είναι κτισμένο από χρόνια ένα φρούριο, το γνωστό φρούριο του Αγίου Ιλαρίωνα.

Για την προσφορά του φρουρίου στους αγώνες του νησιού για ελευθερία και τις παραδόσεις και τους θρύλους που έχουν δημιουργηθεί γύρω απ' αυτό, πολλά ειπώθηκαν και γράφηκαν μέχρι σήμερα. Για τον Άγιο Ιλαρίωνα όμως τον μεγάλο ερημίτη κι ασκητή, που με το όνομα του, το ύψωμα τούτο μπήκε στην Ιστορία, πολύ λίγα έχουν γραφεί και σε πολύ πιο λίγους είναι γνωστά.

Την παράλειψη αυτή απαράδεκτη για χριστιανούς ορθοδόξους που κατοικούν μια νήσο μ' ένα τόσο τιμητικό προσωνύμιο — «Νήσος των Αγίων» - επιθυμούν να θεραπεύσουν οι γραμμές που ακολουθούν.

Θεωρούμε την πράξη τούτη σαν ένα χρέος. Χρέος όχι μονάχα σ' εκείνους που έφυγαν. Αλλά προ παντός χρέος σ' αυτούς που ζουν και θέλουν κι αναζητούν για τη ζωή τους πρότυπα. Ναι! Πρότυπα ηθικά που να τα πλησιάσουν και, κατά το μέτρο του δυνατού, να τα μιμηθούν.

Κι ο άγιος Ιλαρίων που μας ήρθε απ' έξω κι έζησε και κοιμήθηκε στον τόπο μας, είναι ένα τέτοιο πρότυπο για όλους. Πρότυπο πίστεως και υπακοής στον Θεό. Αλλά και πρότυπο αγωνιστικότητας και γνήσιας αρετής. Μια γρήγορη ματιά στις κύριες πτυχές της ζωής του θα μας το αποδείξει.

Ο ισάγγελος αυτός άγιος, σύγχρονος των Μεγάλων Βασιλέων και Ισαποστόλων Κωνσταντίνου και Ελένης, γεννήθηκε στην κωμόπολη της Παλαιστίνης τη Θαβαθά, που βρίσκεται πέντε περίπου μίλια μακριά από την αρχαία πόλη των Φιλισταίων, τη Γάζα. Οι γονείς του, πλούσιοι ειδωλολάτρες φρόντισαν από νωρίς να δώσουν στο παιδί τους μια ξεχωριστή μόρφωση. Γ' αυτό κι από μικρό έσπευσαν να τον αποχωρισθούν και να τον στείλουν στην Αλεξάνδρεια, που ήταν τότε ένα μεγάλο κέντρο Ελληνικών σπουδών. Σε μια από τις ονομαστές Σχολές της πόλεως αυτής φρόντισε ο μικρός Ιλαρίων να εγγραφεί και μ' ενδιαφέρον να παρακολουθήσει τα μαθήματα της. Ο πόθος του όμως να γνωρίσει την αλήθεια οδήγησε κάποτε τα βήματα του και σε χριστιανικές συγκεντρώσεις.

Η ζωή των χριστιανών, η ευγένεια κι η καλοσύνη τους, το ενδιαφέρον τους να εξυπηρετήσουν τους άλλους με κάθε ανιδιοτέλεια και προθυμία του έκαμαν απ' την πρώτη στιγμή ξεχωριστή εντύπωση. Αλλά και τα αγνά ήθη κι έθιμα τους κι η όλη τους αρετή του σκλάβωσαν την ψυχή κι άναψαν μέσα του θερμό τον ζήλο να γνωρίσει καλύτερα την πηγή της τροφοδοσίας τους. Έτσι ο φιλομαθής νέος επεδίωξε να έρθει σ' επαφή με σημαίνοντας χριστιανούς κι από υπεύθυνα πρόσωπα να μάθει τις επιταγές της νέας πίστεως. Ο ενθουσιασμός του για όσα άκουε κι ο ζήλος του να γνωρίσει περισσότερα, προχωρούσε μέρα με τη μέρα για να καταλήξει κάποτε στην αποδοχή της νέας θρησκείας και να βαπτισθεί.

Η χαρά κι η ευτυχία του αγνού νέου την ήμερα εκείνη, που φόρεσε τον λευκό χιτώνα του βαπτίσματος, υπήρξε αφάνταστα μεγάλη. Μια απόδειξη τούτης της χαράς είναι κι η πλούσια χρηματική προσφορά του για χάρη των πτωχών αδελφών του Χριστού.

Με την είσοδο του στην Εκκλησία του Θεού ο νεοπροσήλυτος χριστιανός ρίχτηκε με πιο πολύ κέφι στον αγώνα. Η Αγία Γραφή γίνηκε ο αγαπημένος του σύντροφος κι η ζωή των ενάρετων ανδρών, που μελετούσε στα ιερά κείμενα, ήταν εκείνη που προσπαθούσε κι ο ίδιος να μιμηθεί κι ακολουθήσει. Η πνευματική ζωή τον συνείχε κυριολεκτικά. Πόθος του ένας:

Ν' αποχωρισθεί από καθετί που θα τον κρατούσε δεμένο με τα υλικά, τα γήινα κι ελεύθερος να τραβήξει τον δύσκολο, μα ευλογημένο δρόμο, που φέρει τον άνθρωπο στον ουρανό.

Αυτή την εποχή στην Αλεξάνδρεια και σ' όλη την Αίγυπτο κυριαρχούσε η φήμη του Μεγάλου Αντωνίου. Μορφωμένοι κι αγράμματοι μιλούσαν με σεβασμό για τη θεοσέβεια του ξακουστού ασκητή. Κοντά σ' αυτόν ο ζηλωτής νέος επιθύμησε να μαθητεύσει έστω και για λίγο.

Χωρίς να χάσει καιρό ένα πρωί άφησε την πολυθόρυβη πόλη και τράβηξε στην έρημο. Βρήκε τον άγιο ερημίτη κι έμεινε κοντά του αρκετό καιρό. Στο διάστημα αυτό σαν τη μέλισσα ρούφηξε από τον καθηγητή της ασκήσεως ότι καλό μπόρεσε να δει και ν' ακούσει με αποτέλεσμα η καρδιά του να σκλαβωθεί ακόμη περισσότερο από την αγάπη της άλλης, της μακαριάς ζωής.

Πλησίον στον πολύπειρο αγωνιστή του καλού και της αρετής έμαθε ο αγνός νέος να ζει σε μια θεϊκή ανάταση. Η ζωντανή προσευχή, η προσεκτική μελέτη, η ανάλογη περισυλλογή κι ο αυστηρός αυτοέλεγχος ήταν η καθημερινή απασχόληση του. Με τα μέσα τούτα τα πνευματικά ο ζηλωτής νέος αγωνίστηκε ν' αυξήσει τις διανοητικές του δυνάμεις και να αποκτήσει σιγά-σιγά τα εφόδια που χρειαζόταν για τους κατοπινούς του αγώνες. Εδώ συνήθισε ακόμη ν' αξιοποιεί τον χρόνο του και να ιεραρχεί
τις ανάγκες του. Έτσι έγινε ένας θεοκεντρικός άνθρωπος. Κύριο σκοπό της υπάρξεως του έβαλε ν' αρέσει στον Θεό. Κι όλες του οι δυνάμεις, όλες του οι προσπάθειες, όλοι του οι αγώνες σε τούτο και μόνο στράφηκαν: Στο πώς να καλλιεργήσει μέσα του το «κατ' εικόνα», για να επιτύχει «το καθ' ομοίωσιν». Στο πώς ν' αναπτύξει τα χαρίσματα με τα οποία τον επροίκισε ο Πανάγαθος Θεός, για να επιτύχει να γίνει κάποια μέρα γνήσια εικόνα του Θεού. Ένας αληθινός άνθρωπος αρετής. Ένας άγιος.

Με τούτη την απόφαση και τούτο τον πόθο και σκοπό ως θησαυρό πολύτιμο στην ψυχή του αποχαιρέτησε κάποιο πρωινό τον πνευματικό του πατέρα και καθοδηγητή της ερήμου Αντώνιο και πήρε τον δρόμο της επιστροφής στην πατρίδα του. Ποθούσε να δει τους γονείς του, γιατί έμαθε πώς δεν ήσαν καλά στην υγεία. Κι ακόμη ήθελε να τακτοποιήσει και μερικά περιουσιακά στοιχεία, που ήσαν εκκρεμή.

Σαν έφθασε, πήγε και κτύπησε την πόρτα του σπιτιού του. Κάποιος γείτονας που άκουσε το κτύπημα, βγήκε και του είπε πως τόσο ο πατέρας όσο κι η μητέρα του είχαν εδώ κι αρκετό καιρό φύγει από τούτο τον κόσμο. Λυπημένος ο φιλόστοργος νέος κι ακολουθούμενος από τον γείτονα τράβηξε προς το κοιμητήριο. Πάνω από το χώμα του τάφου που σκέπαζε τ' αγαπημένα πρόσωπα, γονάτισε. Για ώρες έμεινε εκεί προσευχόμενος με ιερή κατάνυξη.

Στην πατρίδα του ο εραστής της αγγελικής ζωής δεν στάθηκε για πολύ. Αφού μοίρασε την πατρική περιουσία στους πτωχούς κι αποχαιρέτησε τους γνωστούς, ανεχώρησε. Γεμάτος αποφασιστικότητα προχώρησε για την εκπλήρωση του ιερού σκοπού του. Τα λόγια του θείου Παύλου «εμοί κόσμος εσταύρωται και εγώ τω κόσμω» (Γαλατ. στ', 14) αντηχούσαν δυνατά μέσα του και του γέμιζαν την ψυχή από αληθινή ευτυχία. Όλος ο κόσμος με τις δόξες και τις τιμές μα και τα Πλούτη και τις ηδονές κι όλα τα θέλγητρα του σταυρώθηκαν και νεκρώθηκαν για τον ευγενικά νέο. Τίποτα απ' αυτά δεν μπορούσε να τον τραβήξει ή να τον συγκινήσει. Μα και κανένα άλλο από εκείνα που λέγονται αγαθά του κόσμου τούτου, δεν ήταν δυνατό να τον δελεάσει και να του μεταλλάξει την αγάπη και την αφοσίωση του στον Σωτήρα Χριστό. Καύχηση και χαρά του ήταν μόνο Αυτός, που πέθανε πάνω στον σταυρό για τις αμαρτίες του, μα και για τις αμαρτίες όλων εκείνων που θα πίστευαν σ' Αυτόν. Το όνομα Του ανέλαβε να κηρύξει. Και το κηρύττει παντού.

«Ούκ εστίν εν άλλω ουδενί η σωτηρία, ουδέ γαρ όνομα εστίν έτερον υπό τον ουρανόν το δεδομένον εν ανθρώποις εν ω δεί σωθήναι ημάς» (Πράξ. δ', 12). Κανένα άλλο πρόσωπο δεν μπορεί να μας εξασφαλίσει τη σωτηρία. Κανένα άλλο όνομα δεν έχει δοθεί από μέρους του Θεού, που να μπορεί να μας σώσει. Μόνο ο Χριστός είναι ο αληθινός Σωτήρ. Σ' Αυτόν ας πιστέψουμε όλοι. Αυτά με παρρησία και ζωντάνια κηρύττει παν τού ο νέος Ιεραπόστολος. Και το κήρυγμα του συγκινεί κι ενθουσιάζει. Μα και πείθει και οικοδομεί. Ένα μεγάλο ποσοστό από τους ειδωλολάτρες που κατοικούσαν στις περιοχές εκείνες της Γάζας και της Νότιας Παλαιστίνης δέχτηκαν το κήρυγμα της σωτηρίας χάρη στον άγιο κι έγιναν χριστιανοί. Αλλά κι οι αιρετικοί που ζούσαν στα μέρη εκείνα, στο πρόσωπο του οσίου βρήκαν τον σθεναρό κι ακαταμάχητο πρόμαχο της Ορθοδοξίας.

Αφού για ένα χρονικό διάστημα ο ζηλωτής εργάτης του Ευαγγελίου ασχολήθηκε με το ιεραποστολικό έργο, κατόπιν αποσύρθηκε στην αγαπημένη του έρημο. Εκεί κοντά στο λιμάνι του Μαϊουμά προχώρησε κι έστησε το ησυχαστήριο του. Τριάντα επτά χρόνια πέρασε στο μέρος αυτό. Τριάντα επτά ολόκληρα χρόνια αυστηρής ασκήσεως.

Ένας τρίχινος σάκος, που ταλαιπωρούσε το κορμί του, ήταν το φόρεμα του χειμώνα-καλοκαίρι. Στον λαιμό έφερε μια δερμάτινη λωρίδα, δώρο του πνευματικού του πατέρα, του Μεγάλου Αντωνίου. Κατοικία του είχε μια σπηλιά μ' ένα στενότατο κελί. Και τροφή του λίγα ξερά σύκα και μερικά αγρία χόρτα. Με την αυστηρή του τούτη εγκράτεια, αλλά και τη θερμή κι αδιάλειπτη προσευχή και τη συνεχή μελέτη της Αγίας Γραφής αγωνιζόταν κάθε μέρα για ένα πράγμα μόνο:

Στο πως να αρέσει στον Θεό.

Σαν το χρυσάφι που δοκιμάζεται στη φωτιά, έτσι κι αυτός δοκιμάστηκε τούτο τον καιρό από τους ποικίλους πειρασμούς που η αγάπη του Θεού επέτρεψε να του έρθουν για προσωπική του ωφέλεια και δοκιμή. Όμως με το να έχει τη σκέψη του στραμμένη στο θέλημα του Θεού και την καρδιά του καθαρή από κάθε ακάθαρτο λογισμό κατόρθωσε και τους πειρασμούς να ξεπεράσει κι αυτός απρόσβλητος να μένει. Κάτι περισσότερο. Πέτυχε να γίνει η ψυχή του κατοικητήριο Αυτού του Αγίου Πνεύματος, ώστε τίποτα στον κόσμο να μην τον φοβίζει και να μη τον ταράσσει.

Το παρακάτω περιστατικό είναι ενδεικτικό του θάρρους και της τόλμης πού διέκρινε τον όσιο.

Κάποτε εκεί στην ερημιά, στην αρχή που πήγε, μια συμμορία από ληστές τον είχε επισημάνει και τον πλησίασε με κακές διαθέσεις.

- Τι θα 'καμνες, καλόγηρε, αν εδώ στην ερημιά που είσαι μόνος, σου επετίθεντο ληστές; τον ρώτησε με προσποιητή αφέλεια ο αρχηγός τους.
- Τι έχει να φοβηθεί ένας γυμνός σαν κι έμενα; απήντησε με πραότητα κι αταραξία ο ερημίτης.
- Κι αν σε σκοτώσουν; πρόσθεσε ο ληστής.

Ο θάνατος δεν φοβίζει εκείνο, που είναι έτοιμος να πεθάνει, ξανάπε ο ερημίτης. Ο θάνατος κλείει τούτη τη ζωή την προσωρινή. Μα ανοίγει την άλλη, την αιώνια, την πραγματική. Σ' αυτή βαδίζουμε όλοι.

Τα λόγια του αυτά κι ο τρόπος με τον όποιο τα είπε έκαμαν τους ληστές σκεφτικούς. Απομακρύνθηκαν σιωπηλοί, για να ξαναγυρίσουν σε λίγο. Κάθισαν μπροστά στο κελί του κι άρχισαν να ζητούν από Αυτόν πιο πολλές εξηγήσεις. Στο τέλος ομολόγησαν τον σκοπό τους και με δάκρυα γονάτισαν μπροστά του και ζήτησαν συγχώρηση. Ο άγιος τους συγχώρησε κι εξακολούθησε τη διδασκαλία του. Από την ήμερα εκείνη συνεχίστηκαν οι επισκέψεις με αποτέλεσμα στο τέλος να πιστέψουν και να βαπτιστούν όχι μονάχα αυτοί, αλλά κι άλλοι ομοεθνείς τους που κατοικούσαν στην πόλη της Ιδουμαίας, Ελούζη. Έτσι ο άγιος πήρε τον τίτλο: Απόστολος των Σαρακηνών.

Η φήμη της αγιότητας του οσίου διαδόθηκε τόσο πολύ, ώστε νωρίς πλήθη από μοναχούς συγκεντρώθηκαν γύρω του, για ν' ακούνε τα λόγια του και να έχουν την πνευματική καθοδήγηση του. Με τον τρόπο αυτό πολλά μοναστήρια φύτρωσαν σε όλη εκείνη την περιοχή. Για τούτο δίκαια θεωρείται ο ιερός ασκητής ως ο εισηγητής του μοναχισμού στην Παλαιστίνη, καθώς και ο Μέγας Αντώνιος εισηγητής του μοναχισμού στην Αίγυπτο.

Στη μεγάλη φήμη του Ιλαρίωνα πολύ συνέβαλε και το θαυματουργικό του χάρισμα. Πολλά, πάρα πολλά θαύματα αναφέρονται σ' Αυτόν. Θεραπείες διαφόρων ασθενειών και δαιμονισμένων.

Η αγάπη του σε όσους έπασχαν από κάτι ήταν συγκινητική. Ένα πράγμα δεν ανεχόταν ο καλοκάγαθος ερημίτης: Την πλεονεξία και τη φιλαργυρία στους μοναχούς.

Σαν παρατηρούσε μια τέτοια αδυναμία σε κανένα, τότε ο άγιος φρόντιζε να καλέσει εκείνο τον μοναχό κοντά του και να τον συμβουλέψει. Όταν όμως εκείνος περιφρονούσε τις συμβουλές του και συνέχιζε να διατηρεί το πάθος του, τότε κι αυτός έσπευδε να διακόψει κάθε σχέση κι επαφή μαζί του. Κάτι περισσότερο. Αρνιόταν και να τον δεχθεί να πάρει κάτι, που προερχόταν από τον κήπο του. Ένα λάχανο, για παράδειγμα ή ένα καρπό.

Μια φορά ένας τέτοιος φιλάργυρος μοναχός, που παρά τις υποδείξεις του αγίου, συνέχιζε να μένει αδιόρθωτος, έστειλε λάχανα σ' αυτόν από τον κήπο του, για να τον εξευμενίσει.

Στον μαθητή του Ησύχιο που έφερε το δώρο για να το δείξει σ' Αυτόν και το καμαρώσει, ο συνεπής στις αρχές του ασκητής είπε: Βρωμούν αυτά τα λάχανα, Ησύχιε. Βρωμούν...

- Τα έχω πλύνει καλά, Αββά, εξήγησε ο μαθητής.
— Και όμως σε βεβαιώνω πως βρωμούν, επανέλαβε ο άγιος. Βρωμούν από φιλαργυρία!

Και δεν τα άγγισε. Ναι! δεν δέχτηκε να τ' αγγίσει.

Υπερβολική αυστηρότης θα πουν μερικοί. Συνέπεια λέγουμε εμείς. Συνέπεια! Το στοιχείο που λείπει από τη ζωή των συγχρόνων χριστιανών. Η αρετή που πρέπει να προσεχθεί ιδιαίτερα σήμερα και να γίνει αχώριστος σύντροφος της όλης ζωής μας, αν θέλουμε να μη νοθευτεί περισσότερο και να καταντήσει αγνώριστη η Ορθόδοξη Πίστη μας με τις συνεχείς υποχωρήσεις μας και τις σκοπιμότητες μας.


Οι καθημερινές επισκέψεις στο κελί του άγιου για θεραπεία και συνομιλία μ' αυτόν είχαν γίνει τόσες πολλές με τον καιρό, που ο μακάριος ασκητής πήρε την απόφαση να φύγει από τον τόπο εκείνο. Και το έκαμε.

Παρά τις παρακλήσεις των γνωστών του, που με δάκρυα τον προέπεμψαν στο τέλος, ο Ιλαρίων στην ηλικία των 63 περίπου χρόνων έφυγε από την Παλαιστίνη. Στην αρχή κατευθύνθηκε στην Αίγυπτο. Με συνοδεία μερικούς μαθητές του προχώρησε κι έφτασε στο αναχωρητήριο του αγίου Αντωνίου. Ο μεγάλος ερημίτης είχεν ήδη πεθάνει. Δύο μαθητές του ανέλαβαν την ξενάγηση τους. Με βαθιά συγκίνηση ο Ιλαρίων κι οι συνοδοί του επισκέφθηκαν και στάθηκαν στα μέρη που ο θεμελιωτής της αγγελικής ζωής συνήθιζε να προσεύχεται, να εργάζεται, να απασχολείται...

Ύστερα από λίγες μέρες παραμονή τους στον τόπο εκείνο, ο άγιος προχώρησε με τη συνοδεία του κι από τη μια έρημο στην άλλη κατέβηκε σε μια παραλιακή πόλη της Λιβύης, την Άβασσο.

Την εποχή αυτή στον θρόνο της Κων/πόλεως ανέβηκε ο Ιουλιανός ο Παραβάτης (361-363). Οι Αρειανοί που αναθάρρησαν από τη στάση του αυτοκράτορα άρχισαν ν' αναζητούν τον άγιο για να τον βρουν και να τον κακοποιήσουν. Ο Ιλαρίων σαν το έμαθε, έφυγε κι απ' εκεί και με πλοίο πέρασε στη Σικελία και μετά στη Δαλματία.

Τα πολλά θαύματα, που με τη χάρη του Θεού έκανε στα μέρη που περνούσαν, προσείλκυαν καθημερινά στον τόπο που διέμενε πλήθη ανθρώπων, που έπασχαν από διάφορες αρρώστιες. Τούτο όμως εμπόδιζε τον όσιο να χαρεί τη θεόγνωστη ησυχία που διψούσε. Γι' αυτό, κάποια μέρα που βρήκε ένα πλοίο που ταξίδευε στην Κύπρο, μπήκε μέσα για το νησί.

Στο ταξίδι ένα πλοίο ληστρικό τους κυνήγησε. Οι ταξιδιώτες, που το είδαν, τρόμαξαν κυριολεκτικά κι άρχισαν να κλαίνε. Ο άγιος όμως τους ενίσχυσε και στο τέλος τους έσωσε. Την ώρα που το εχθρικό πλοίο τους πλησίαζε κι ετοιμαζόταν να τους κτυπήσει, ο Ιλαρίων έριξε μια πέτρα ανάμεσα στα δύο πλοία. Ένα τείχος ορθώθηκε μπροστά στους ληστές που δεν τους άφησε να προχωρήσουν. Έτσι ασφαλισμένο πια το πλοίο με τον άγιο συνέχισε το ταξίδι του κι έφτασαν στην Πάφο.

Η πόλη, όπως μας αναφέρει ο άγιος Νεόφυτος, ήταν τότε καταστρεμμένη από σεισμούς εξ αίτιας της ασέβειας των κατοίκων της. Έξω από αυτή κι ανάμεσα στα ερείπια συνέχισε ο άγιος τους ασκητικούς του αγώνες. Επειδή όμως και στο μέρος αυτό άρχισαν να τον επισκέπτονται πολλοί για θεραπεία, δύο χρόνια μόνο έμεινε στον τόπο εκείνο. Απ' εκεί προχώρησε κι έφτασε στο μεγάλο και δύσβατο βουνό, με τα πανύψηλα δένδρα και τα πολλά νερά. Μα και τον ειδωλολατρικό ναό που ήταν αφιερωμένος κατά την παράδοση στη «θεά του Έρωτα». Στον τόπο αυτό έστησε ο άγιος το ησυχαστήριο του. Πέντε χρόνια έζησε εκεί. Χρόνια δημιουργικά, ευλογημένα.

Με τη διδασκαλία του τη ζωντανή και τα πολλά του θαύματα σιγά-σιγά η λατρεία των ειδώλων εκτοπίσθηκε και τη θέση της πήρε η αληθινή θρησκεία του γλυκύτατου Ιησού.

Στην ηλικία των ογδόντα χρόνων ο θαυματουργός ασκητής αρρώστησε. Αφού κάλεσε κοντά του τα πνευματικά του παιδιά και τα συνεβούλεψε να μένουν πιστά μέχρι θανάτου στη διδασκαλία του Κυρίου, τα ευλόγησε κι αφήκε την αγνή ψυχή του να μεταπηδήσει στους πάμφωτους κόσμους του ουρανού (371 μ.Χ.).

Οι Κύπριοι θρήνησαν με την καρδιά τους τον αγαπημένο τους ερημίτη κι έθαψαν με μεγάλες τιμές το σκήνωμα του στον χώρο εκείνο.

Δυστυχώς το λείψανο του μεγάλου θαυματουργού δεν έμεινε για καιρό στο νησί μας. Οι χριστιανοί της Παλαιστίνης, σαν έμαθαν τον θάνατο του οσίου, έστειλαν εδώ τον μαθητή του Ησύχιο, ο οποίος με τρόπο ανέσκαψε τον τάφο. Χωρίς να τον αντιληφθεί κανένας πήρε τα ιερά λείψανα και τα μετέφερε στην Παλαιστίνη. Εκεί οι χριστιανοί τα εναπέθεσαν με ξεχωριστές τιμές στη Μονή του Μαϊουμά.

Όμως αν τα ιερά λείψανα του μεγάλου ασκητή αφαιρέθηκαν και μεταφέρθηκαν μακριά από το φιλόξενο νησί της Κύπρου, που ο ίδιος διάλεξε για επίγεια κατοικία του, η πνευματική παρουσία του αγίου παραμένει στη μαρτυρική μας πατρίδα. Παραμένει με τα θαύματα που γίνονται ακόμη και σήμερα στον τόπο όπου θάφτηκε αρχικά. Παραμένει ακόμη με τους ναούς που έχουν αφιερωθεί στη χάρη του και τις πάμπολλες εικόνες του που είναι εγκατεσπαρμένες στο νησί μας.

Όλα αυτά αποτελούν μια ζωντανή πνευματική παρουσία του αγίου στον τόπο μας. Γιατί όλα αυτά μας μιλούν για τον φλογερό και ακατάβλητο αγωνιστή του καλού και της αρετής.. Τον αγωνιστή με την αγία ζωή, τη ζωή της συνέπειας και του ηρωισμού. Τον αγωνιστή που πάλεψε και νίκησε τη σάρκα και τον κόσμο της αμαρτίας. Αλλά και τον αγωνιστή που ζητά και θέλει μιμητές. «Μιμητοί μου γίνεσθε καθώς καγώ Χριστού» μας φωνάζει. Θα θελήσουμε οι σημερινοί κάτοικοι του πονεμένου αυτού νησιού ν' αφουγκρασθούμε και ν' ακούσουμε τη σωστική τούτη πρόσκληση; Θα θελήσουν προ παντός οι νέοι του καιρού μας να τραβήξουν κόντρα στο ρέμα της σαρκολατρείας για να ζήσουν μια ζωή ανώτερη, μια ζωή αγνή, κι αληθινά χριστιανική; Το ευχόμαστε μετά κραυγής ισχυράς. Τοις του αγίου Ιλαρίωνος πρεσβείαις ο Θεός, ελέησον και σώσον ημάς. Αμήν.


Απολυτίκιο. Ήχος α’. Της ερήμου πολίτης.
Εγκρατείας τη αίγλη λαμπρυνθείς την διάνοιαν, ήστραψας θαυμάτων ακτίνας Ιλαρίων Πατήρ ημών, και γεγονός φωστήρ περιφανής, και στύλος ευσέβειας θεαυγής, καταυγάζων τη ενθέω σου βιοτή, τους πίστει προσιόντας σοι. Δόξα τω δεδωκότι σοι ισχύν, δόξα τω σε στεφανώσαντι, δόξα τω ενεργούντι δια σου, πάσιν ιάματα.



Κοντάκιον. Ήχος γ’. Η Παρθένος.

Ως φωστήρα άδυτον, του νοητού σε Ηλίου, συνελθόντες σήμερον, ανευφημούμεν εν ύμνοις. Έλαμψας τοις εν τω σκότει της αγνωσίας, άπαντας αναβιβάζων προς θείοv ύψος, Ιλαρίων τους βοώντας. Χαίροις ω Πάτερ, των Ασκητών η κρηπίς.

Ο Ευαγγελιστής Λουκάς (Εορτή Λουκάς)

Καταγόταν από την Αντιόχεια της Συρίας. Ήταν γιατρός στο επάγγελμα, όμως γνώριζε πολύ καλά τη ζωγραφική τέχνη. Μάλιστα σε αυτόν αποδίδονται οι πρώτες εικόνες της Θεοτόκου με τον Ιησού Χριστό βρέφος στην αγκαλιά της, καθώς και αυτές των Αποστόλων Πέτρου και Παύλου. Στη χριστιανική πίστη κατηχήθηκε από τον Απόστολο Παύλο και έκτοτε αφοσιώθηκε στο κήρυγμα του Ευαγγελίου. Περιόδευσε στη Δαλματία, Ιταλία, Βοιωτία κ.α. Συνέγραψε το τρίτο κατά σειρά Ευαγγέλιο της Καινής Διαθήκης, καθώς και τις πράξεις των Αποστόλων. Αναπαύθηκε ειρηνικά σε ηλικία 80 ετών. Αργότερα ο γιος του Μεγάλου Κωνσταντίνου, ο Κωνστάντιος διέταξε να μεταφερθεί το λείψανο του Ευαγγελιστή στην Κωνσταντινούπολη και να τοποθετηθεί κάτω από την Αγία Τράπεζα του Ι. Ν. των Αγ. Αποστόλων, μαζί με τα λείψανα των Αποστόλων Ανδρέα και Τιμόθεου.



Απολυτίκιο. Ήχος δ’. Ταχύ προκατάλαβε.
Ακέστωρ σοφώτατος, Ιερομύστα Λουκά, ζωγράφος πανάριστος, της Θεοτόκου Μητρός, εδείχθης Απόστολε, έγραψας μάκαρ, λόγους, δια πνεύματος θείου, έδωκας εννοήσαι, συγκατάβασιν άκραν, Χριστού της παρουσίας, διό πρέσβευε σωθήναι ημάς.



Κοvτάκιον. Ήχος δ’. Επεφάνης σήμεροv.

Μαθητής γενόμενος του Θεού Λόγου, συν τω Παύλω άπασαν, εφωταγώγησας τηv γην, και την αχλύν απεδίωξας, το θείον γράψας, Χριστού Ευαγγέλιον.

Ο Προφήτης Ωσηέ

Ήταν γιος του Βεηρεί από τη Βελεμώθ της φυλής Ισάχαρ και έζησε τον όγδοο αιώνα προ Χριστού, επί βασιλέων του Ιούδα, Οζίου, Ιωάθαμ, Άχαζ, Έζεκία και του Ισραήλ Ιεροβοάμ Β'. Στην Παλαιά Διαθήκη, είναι ο πρώτος από τους δώδεκα μικρούς λεγόμενους προφήτες. Ο Ωσηέ ήταν ψυχή γεμάτη από ζήλο για το θείο Νόμο, γι' αυτό και στο προφητικό του βιβλίο καταγγέλλει ευθέως το λαό του Ισραήλ, που είχε μολυνθεί από την ειδωλολατρία. Οι συμβολισμοί του θεωρούνται δυσεξήγητοι, αλλά σαφέστατα εκδηλώνει την πίστη του στο Σωτήρα Χριστό. Μάλιστα, ο ίδιος ο Κύριός μας χρησιμοποίησε μια σπουδαία φράση του Ωσηέ, προς τους Φαρισαίους (Ματθ. θ’ 3), η οποία λέει: "Έλεος θέλω και ου θυσίαν και επίγνωσιν Θεού ή ολοκαυτώματα". Δηλαδή, λέει ο Θεός μέσω του Ωσηέ: "Προτιμώ την ειρηνική αγάπη σας προς εμένα και όχι τις τυπικές θυσίες, και θέλω να έχετε επίγνωση του θείου θελήματος περισσότερο, παρά τα χωρίς νόημα και ουσία ολοκαυτώματα πού προσφέρετε". Επίσης, φράσεις του Ωσηέ χρησιμοποίησαν και οι Απόστολοι Πέτρος και Παύλος στις επιστολές τους. Ο Ωσηέ λέγεται ότι έζησε 75 χρόνια, και μετά παρέδωσε στο Θεό τη δίκαια ψυχή του.


Απολυτίκιο. Ήχος γ’. Θείας πίστεως.
Θείον έσοπτρον, του Παρακλήτου, εχρημάτισας, σοφέ Προφήτα, τας σεπτάς εκφαντορίας δεχόμενος, όθεν εν κόσμω μελλόντων την πρόγνωσιν, ώσπερ φωτός λαμπηδόνας εξήστραψας. Ωσηέ ένδοξε, Χριστόν τον Θεόν ικέτευε, δωρήσασθαι ημίν το μέγα έλεος.

Ο Άγιος Λογγίνος ο Εκατόνταρχος

Ήταν επικεφαλής αξιωματικός των ρωμαίων στρατιωτών, στην εκτέλεση της θανατικής καταδίκης του Χριστού. Όταν εκτελούσε τη διαταγή του Πιλάτου, αγνοούσε ποιος ήταν ο Ιησούς, γι' αυτό παρέστη σε όλη τη διάρκεια της φρικτής τραγωδίας. Όμως η ψυχή του Λογγίνου δεν είχε τις φαρισαϊκές παρωπίδες και την αχρειότητα των ρωμαίων στρατιωτών. Είδε σε βάθος το θύμα και πρόσεξε σ' αυτό την αγαθότητα, τη σεμνότητα, αλλά και τη γαλήνη που το διέκρινε. Μετά το θάνατο του Κυρίου, όταν είδε το καταπέτασμα του Ναού να σχίζεται στα δύο, τη γη να σείεται, τις πέτρες να ραγίζουν και τα μνημεία να ανοίγουν, φωτίσθηκε ακόμα περισσότερο. Δε χωρούσε πλέον καμιά αμφιβολία μέσα του, και με όλη του τη δύναμη διακήρυξε κάτι, που όλοι όσοι έχουν καθαρά τα μάτια της ψυχής τους στην παντοδυναμία του Κυρίου διακηρύττουν: «Αληθώς ο άνθρωπος ούτος υιός ην Θεού». Αλήθεια, ο άνθρωπος αυτός ήταν υιός Θεού, ο Θεάνθρωπος Σωτήρ του κόσμου. Η είδηση ότι ο Λογγίνος ασπάσθηκε και κήρυττε τη χριστιανική πίστη, εξήγειρε τη μανία των Ιουδαίων, και με ενέργειες τους στη ρωμαϊκή εξουσία, τον αποκεφάλισαν.

Απολυτίκιο. Ήχος α’. Του λίθου σφραγισθέντος.
Τον Ήλιον της δόξης Σταυρώ προσηλωθέντα, και τοις εν σκιά του θανάτου εκλάμποντα ως είδες, ηυνάσθης αυτού ταις αστραπαίς, και ήθλησας Λογγίνε ευσεβώς, δια τούτο νοσημάτων παντοδαπών, λυτρούσαι τους εκβοώντας, δόξα τω δεδωκότι σοι ισχύν, δόξα τω σε στεφανώσαντι, δόξα τω ενεργούντι δια σου, πάσιν ιάματα.

Κοντάκιοv. Ήχος δ’. Επεφάνης σήμερον.

Ευφροσύνως γέγηθεν η Εκκλησία, εν τη μνήμη σήμερον, του αοιδίμου αθλητού, Λογγίνου ανακραυγάζουσα. Συ μου το κράτος, Χριστέ και στερέωμα.

Ο Άγιος Λουκιανός ο ιερομάρτυρας Πρεσβύτερος της Εκκλησίας της Αντιοχείας (εορτή Λουκιανός)

Γεννήθηκε στα Σαμόσατα της Συρίας από γονείς ευσεβείς, και με ανάλογο τρόπο ανατράφηκε. Μετά το θάνατο των γονέων του, διαμοίρασε στους φτωχούς την πατρική του περιουσία και αφοσιώθηκε στη μελέτη των θείων Γραφών, διότι στη σκέψη του επικρατούσαν τα λόγια του Απ. Παύλου: "Πάσα γραφή θεόπνευστος και ωφέλιμος προς διδασκαλίαν, προς έλεγχον, προς επανόρθωσιν, προς παιδείαν την εν δικαιοσύνη". Δηλαδή, όλη η Γραφή έχει εμπνευσθεί από το Θεό. Γι αυτό είναι ωφέλιμη για να διδάσκει την αλήθεια, να ελέγχει τις πλάνες, να διορθώνει αυτούς που αμαρτάνουν και να παιδαγωγεί στην αρετή. Κατόρθωσε, λοιπόν, και ο Λουκιανός να γίνει βαθύς γνώστης της Αγίας Γραφής και χειροτονήθηκε πρεσβύτερος στην Αντιόχεια. Εκεί δίδασκε με θάρρος και ακρίβεια το θείο λόγο, ενθαρρύνοντας τους χριστιανούς στο μαρτύριο. Στην Αντιόχεια, μάλιστα, ίδρυσε σχολή, όπου φοίτησαν αρκετοί μαθητές, καταρτιζόμενοι στα χριστιανικά δόγματα και στην άσκηση της αρετής. Όταν ο Λουκιανός έμαθε ότι στη Νικομήδεια ο Διοκλητιανός καταδίωκε και θανάτωνε τους χριστιανούς, άφησε την Αντιόχεια και πήγε στη Νικομήδεια για να στηρίξει και να ενισχύσει τους Χριστιανούς στο μαρτύριο. Συνελήφθη, όμως, από το Διοκλητιανό και κλείστηκε στη φυλακή, όπου και πέθανε από πείνα.


Απολυτίκιο. Ήχος γ’. Θείας πίστεως.
Θείω Πνεύματι, λελαμπρυσμένος, γνώσιν ένθεον, εταμιεύσω, και της πίστεως τον λόγον ετράνωσας, όθεν Μαρτύρων αλείπτης γενόμενος, Λουκιανέ εν αθλήσει ηρίστευσας. Μάρτυς ένδοξε, Χριστόν τον Θεόν ικέτευε, δωρήσασθαι ημίν το μέγα έλεος.



Κοντάκιοv. Ήχος β’. Την εv πρεσβείαις.

Τοv εν ασκήσει το πρότεροv λαμπρυνθέντα, και εν αθλήσει το δεύτερον φαιδρυvθέντα, πάντες ως φωστήρα σε φαιδρότατον, Λουκιανέ τοις ύμvοις, ενδόξως σε γεραίρομεν. Πρεσβεύων μη παύση υπέρ πάντων ημώv.

Οι Άγιοι Πρόβος, Τάραχος και Ανδρόνικος

Μαρτύρησαν στο διωγμό κατά της Εκκλησίας, επί Διοκλητιανού (284-304) και Φλαβιανού ηγεμόνα Κιλικίας. Ο Πρόβος ήταν από την Παμφυλία, ο Ανδρόνικος από την Έφεσο και ο Τάραχος από την Ιλλυρία. Και οι τρεις ήταν στρατιώτες, πραγματικά ευσεβέστατοι και άρτια καταρτισμένοι στην Αγία Γραφή. Συνελήφθησαν από τον έπαρχο της Ταρσού Μαξέντιο, τον καιρό που βρίσκονταν στην έρημο. Όταν, λοιπόν, παρουσιάστηκαν μπροστά του, και οι τρεις θαρραλέοι στρατιώτες Χριστού έδωσαν γενναίες απαντήσεις. Πρώτος ο γέρων Τάραχος είπε: "Μη βλέπεις, βασιλιά, τα γηρατειά μου. Οι σωματικές μου δυνάμεις μπορεί να υποχώρησαν, αλλά η ακμή της ψυχής παραμένει ακέραια. Γι' αυτό, όλα τα βάσανα και μύριοι θάνατοι δε θα καταισχύνουν και τον πιο μικρό στρατιώτη του Χριστού". Έπειτα, με τη σειρά του ο Πρόβος, είπε και αυτός: "Χριστιανός είμαι και τίποτα δε με τραβά τόσο, όσο να πάθω για το Χριστό μύρια βάσανα και να χύσω το αίμα μου γι' Αυτόν". Τέλος, γενναία ήταν και η απάντηση του Ανδρόνικου: "Μεταχειρισθείτε, είπε, όσα μαρτύρια θέλετε. Το αίμα μου όλο μπορεί να φύγει, αλλά η καρτερία απ' τον Ανδρόνικο δε θα λείψει, έστω και αν κοβόταν μύρια τεμάχια". Κεραυνοβολημένος από τις απαντήσεις ο Μαξέντιος, διέταξε να γδάρουν το κεφάλι του Τάραχου και να βγάλουν τα μάτια των άλλων δύο. Τέλος, μη ανεχόμενος τέτοια ταπείνωση, τους αποκεφάλισε.

Απολυτίκιο. Ήχος γ’. Την ωραιότητα.
Ισχύν την άμαχον, περιζωσάμενοι, κατεπαλαίσατε, εχθρών τας φάλαγγας, και εδοξάσατε Χριστόν, αθλήσεως τοις αγώσι, Πρόβε παναοίδιμε, ο πρόβας προς τα κρείττονα, ένδοξε Ανδρόνικε, Εκκλησίας εκνίκημα, και Τάραχε πιστών η γαλήνη, ο τρισαυγής Μαρτύρων δήμος.

Κοντάκιον. Ήχος β’. Τα άνω ζητών.

Τριάδος ημίv, την δόξαν εμφανίσαντες, γενναίοι Χριστού, οπλίται θείοι Μάρτυρες, συν Ταράχω Πρόβος τε και Ανδρόνικος, ήλεγξαν άπασαv, των τυράννων αθεότητα, τη πίστει γενναίως εναθλήσαντες.

Ο Άγιος Φίλιππος ο Απόστολος ένας από τους επτά Διακόνους

Καταγόταν από την Καισαρεία της Παλαιστίνης και ήταν διάκονος μεταξύ των επτά διακόνων της πρώτης Εκκλησίας στην Ιερουσαλήμ (Πράξ. στ'). Επίσης, ήταν έγγαμος και είχε τέσσερις θυγατέρες, προικισμένες με προφητικό χάρισμα. (Πράξ. κα' 8-9). Ο Φίλιππος, όμως, δε στάθηκε μόνο στην Ιερουσαλήμ. Πήγε στη Σαμάρεια και κήρυξε το Ευαγγέλιο, σαν γνήσιος και αυτός "Απόστολος Ιησού Χριστού κατά πίστιν εκλεκτών θεού και επί γνώσιν αληθείας της κατ' ευσέβειαν. Δηλαδή απόστολος του Ιησού Χριστού για να διδάξει μεταξύ εκείνων που εξέλεξε ο Θεός, την πίστη και την επίγνωση της αλήθειας, που οδηγεί στην ευσέβεια. Εκεί στη Σαμάρεια, δια του κηρύγματός του βάπτισε χριστιανό και το Σίμωνα το μάγο. Έπειτα, ο Φίλιππος συνάντησε στο δρόμο του τον Ευνούχο της βασίλισσας Κανδάκης, και αφού τον κατήχησε, βάπτισε και αυτόν Χριστιανό. Κατόπιν, πήγε στις Τράλλεις της Μικρός Ασίας, όπου με τη διδασκαλία του έπεισε όλους σχεδόν τους κατοίκους της πόλης να πιστέψουν στο Χριστό. Ο Φίλιππος στην πόλη αυτή, αφού έκτισε και χριστιανικό ναό, παρέδωσε στο θεό την ψυχή του.

Απολυτίκιο. Ήχος γ’. θείας πίστεως.
θείας χάριτος, πλήρης υπάρχων, διηκόνησας, τη Εκκλησία, ως Διάκονος Tου Λόγου Απόστολε, θεοσημείαις δε θείαις χρησάμενος, της Ζαμαρείας τα πλήθη κατηύγασας. Μάκαρ Φίλιππε, Χριστόν τον θεόν ικέτευε, δωρήσασθαι ημίν το μέγα έλεος.

Κοντάκιον. Ήχος δ’. Επεφάνης σήμερον.

Μιμητής γενόμενος, του Διδασκάλου, δι' αυτόν Απόστολε, ταις των Αγίων των αυτού, χρείαις πιστώς διηκόνησας, όθεν σε πάντες, πιστοί μακαρίζομεν.

Οι Άγιοι Ευλάμπιος και Ευλαμπία τα αδέλφια (εορτή Ευλάμπιος Ευλαμπία)

Έζησαν στα χρόνια του αυτοκράτορα Μαξιμιανού (296 μ.Χ.). Ο διωγμός κατά των χριστιανών ήταν σκληρός και ανελέητος. Γι' αυτό, ο Ευλάμπιος και η αδελφή του Ευλαμπία κρύβονταν μαζί με άλλους χριστιανούς στο βουνό. Εκεί, ζούσαν καλλιεργώντας την προσευχή και τη μελέτη των Ιερών Γραφών. Κάποια μέρα, ο Ευλάμπιος πήγε στη Νικομήδεια να προμηθευθεί τροφές. Αλλά οι ειδωλολάτρες τον αναγνώρισαν και αμέσως τον συνέλαβαν. Βέβαια, στην ερώτηση του βασιλιά αν πιστεύει στο Χριστό, ομολόγησε φανερά ότι είναι χριστιανός, οπότε τον έβαλαν μέσα σε ειδωλολατρικό ναό για να θυσιάσει με τη βία. Ο Ευλάμπιος, όμως, δια της προσευχής συνέτριψε το είδωλο του θεού Άρη. Και ενώ άρχισαν να τον μαστιγώνουν με τον πιο απάνθρωπο τρόπο, όρμησε η αδελφή του Ευλαμπία, και αφού τον αγκάλιασε, παρακάλεσε το Θεό να την αξιώσει να συμμαρτυρήσει με τον αδελφό της. Τότε έβαλαν και τους δύο σε ένα καζάνι με βραστό νερό. Αλλά δια θαύματος αυτοί δροσίζονταν, και έτσι βγήκαν σώοι και αβλαβείς. Αυτό έκανε να πιστέψουν στο Χριστό 200 ειδωλολάτρες, οι όποιοι μαζί με τον Ευλάμπιο και την Ευλαμπία αποκεφαλίστηκαν υπέρ της αλήθειας του Κυρίου. Και όπως λέει ο λόγος του Θεού, "Δόξα και τιμή και ειρήνη παντί τω εργαζομένη το αγαθόν". Δηλαδή, δόξα και τιμή και ειρήνη θα αποδοθεί στον καθένα που εργάζεται το αγαθό και πεθαίνει γι' αυτό.

Απολυτίκιο. Ήχος α’. Τον τάφον σου Σωτήρ.
Της φύσεως θεσμώ, συνημμένοι ενθέως, ομόψυχοι στερρώς, ως ομαίμονες θείοι, αυτάδελφοι Μάρτυρες, εν αθλήσει ωράθητε, ω Ευλάμπιε, συν τη σεμνή Ευλαμπία, όθεν στέφανον, νικητικόν δεδεγμένοι, ημάς διασώζετε.

Κοντάκιον. Ήχος γ’. Η Παρθένος σήμερον.

Τους γενναίους Μάρτυρας, και αδελφούς κατά σάρκα, τον σοφόν Ευλάμπιον, και Ευλαμπίαν τιμώμεν, ούτοι γάρ των τυραννούντων μηχανουργίας, ήσχυναν τη δυναστεία του σταυρωθέντος. ανεδείχθησαν διόπερ, Μαρτύρων δόξα, ομού και καύχημα.

Ο Άγιος Ιώκωβος του Αλφαίου, ο Απόστολος

Ήταν ένας από τους δώδεκα μαθητές του Κυρίου, αδελφός του Ματθαίου του ευαγγελιστή και γιος του Αλφαίου. Ο Ιάκωβος, αφού αγωνίστηκε για την αλήθεια του Χριστού στην Ιερουσαλήμ, έπειτα πήγε και σε άλλες χώρες για να κηρύξει το Ευαγγέλιο. Εκεί, κατέστρεφε τους βωμούς των ειδώλων και με τη χάρη του Θεού γιάτρευε αρρώστιες και εξεδίωκε τα ακάθαρτα πνεύματα. Γι' αυτό και οι ειδωλολάτρες τον ονόμαζαν θείο σπέρμα. Ο ιδρώτας, οι μόχθοι και οι κίνδυνοι που υπέστη για τη διάδοση του Ευαγγελίου, ήταν πολλοί. Ο θάνατος πολλές φορές τον πλησίασε, αλλά στη σκέψη του Ιακώβου κυριαρχούσαν ενθαρρυντικά τα λόγια του Κυρίου, "όστις θέλει οπίσω μου ακολουθείν, απαρνησάσθω εαυτόν και αράτω τον σταυρόν αυτού, και ακολουθείτω μοι". Εκείνος που θέλει να με ακολουθεί σαν γνήσιος μαθητής μου, λέει ο Κύριος, ας απαρνηθεί το διεφθαρμένο από την αμαρτία εαυτό του, και ας πάρει την απόφαση να υποστεί για μένα όχι μόνο θλίψη και δοκιμασία, αλλά ακόμα και θάνατο σταυρικό. Και τότε ας με ακολουθεί, μιμούμενος το παράδειγμα μου. Έτσι και ο Ιάκωβος, μιμούμενος το Διδάσκαλο του, υπέστη σταυρικό θάνατο.

Απολυτίκιο. Ήχος δ’. Ταχύ προκατάλαβε.
Την χάριν του Πνεύματος, γλωσσοπυρσεύτω πνοή, ως θείος απόστολος, υποδεχθείς τη ψυχή, Ιάκωβε ένδοξε, έλαμψας εν τω κόσμω, ως αστήρ εωσφόρος, έλυσας των ειδώλων, την πολύθεον νύκτα. Και νυν απαύστως δυσώπει, υπέρ των ψυχών ημών.

Η Οσία Πελαγία (Εορτή Πελαγία)

Ζούσε στην Αντιόχεια και ανήκε στην τάξη των ελαφρών γυναικών. Ήταν πόρνη. Η ζωή της ήταν βουτηγμένη μέσα στον οίστρο των αμαρτωλών ηδονών. Η ακολασία είχε πωρώσει τόσο τη συνείδησή της, ώστε καμιά έννοια μετανοίας να μη μπορεί να εισχωρήσει στην ψυχή της. Επομένως, θα μπορούσε να πει κανείς, ήταν καταδικασμένη από την επίγεια ζωή της στο πυρ της κολάσεως. Όμως όχι! Ο πολυεύσπλαχνος Κύριός μας διαβεβαίωσε ότι "αι τελώναι και αι πόρνοι προάγουσιν υμάς εις την βασιλείαν του Θεού". Δηλαδή, οι τελώνες και οι πόρνες, που στην αρχή έδειξαν απείθεια στο Νόμο του Θεού, αλλά κατόπιν ειλικρινά μετάνιωσαν, προλαμβάνουν στη βασιλεία του Θεού εσάς, που μόνο με τα λόγια δείξατε υπακοή στο Θεό, στην πράξη όμως υπήρξατε απειθείς και άπιστοι. Πράγματι η Πελαγία τυχαία σε κάποια σύναξη χριστιανών άκουσε θερμό κήρυγμα περί αγνότητας, του επισκόπου Νόννου. Τα λόγια του ήλεγξαν και συγκλόνισαν την ψυχή της. Με τη χάρη του Θεού, απαρνήθηκε την άσωτη ζωή της, πούλησε τα διάφορα κοσμήματά της και τα χρήματα διαμοίρασε στους φτωχούς. Αφού κατηχήθηκε και βαπτίσθηκε, μετά οκτώ μέρες πήγε στην Ιερουσαλήμ, όπου με σκληρή άσκηση πέρασε την υπόλοιπη ζωή της.

Απολυτίκιο. Ήχος δ’. Ο υψωθείς εν τω Σταυρώ.
Εξ ακανθών καθάπερ ρόδον ευώδες, τη Εκκλησία Πελαγία εδείχθης, ταις εναρέτοις πράξεσιν ευφραίνουσα ημάς, όθεν και προσήγαγες, ως οσμήν ευωδίας, τω σε θαυμαστώσαντι, τον σον βίον Οσία. Ον εκδυσώπει σώζεσθαι ημάς, παθών παντοίων, ψυχής τε και σώματος.

Οι Άγιοι Σέργιος και Βάκχος (Εορτή Σέργιος)

Υπηρετούσαν στις στρατιωτικές τάξεις του αυτοκράτορα Μαξιμιανού. Τους διέκρινε μεγάλη ανδρεία στα πεδία των μαχών, αλλά και σωφροσύνη στην καθημερινή τους ζωή. Γι' αυτό και ο αυτοκράτορας τους απένειμε τα αξιώματα του πριμικηρίου και του σεκουνδουκηρίου, αντίστοιχα, όταν όμως έμαθε ότι οι δύο επίλεκτοι στρατιώτες του ήταν χριστιανοί, δεν ήθελε με κανένα τρόπο να το πιστέψει. Για να πεισθεί λοιπόν χειροπιαστά, οργάνωσε τελετές με θυσίες σε ειδωλολατρικό ναό και κάλεσε να παραστούν σ' αυτές οι Σέργιος και Βάκχος. Οι δύο χριστιανοί στρατιώτες αρνήθηκαν και ομολόγησαν το Χριστό με θαρραλέο φρόνημα. Εξοργισμένος τότε ο αυτοκράτορας, διέταξε και τους αφαίρεσαν τα διάσημα των αξιωμάτων τους. Έπειτα, αφού τους ενέπαιξαν και τους διαπόμπευσαν με διάφορους τρόπους, τους έστειλαν σε ένα σκληρό δούκα της Ανατολής, τον Αντίοχο. Αυτός με πρωτοφανή ωμότητα μαστίγωσε μέχρι θανάτου το Βάκχο. Στο δε Σέργιο, επειδή κάποτε τον είχε ευεργετήσει , πρότεινε, αφού αρνηθεί το Χριστό, να του χαρίσει τη ζωή. Η γενναία απάντηση του Σεργίου ήταν τα λόγια του Απ. Παύλου «Εμοί το ζην Χριστός και το αποθανείν κέρδος». Σε μένα, είπε ο Σέργιος, ζωή είναι ο Χριστός. Αλλά και το να πεθάνω είναι κέρδος, διότι έτσι θα ενωθώ πλήρως με το Χριστό. Τότε, ο Αντίοχος αμέσως έδωσε διαταγή και τον αποκεφάλισαν.

Απολυτίκιο. Ήχος α’. Του λίθου σφραγισθέντος.
Τριάδος της Αγίας οπλίται τροπαιούχοι, η λαμπρά δυάς των Μαρτύρων, ωράθητε εν άθλοις, Σέργιος ο θείος αριστεύς, και Βάκχος ο γενναίος αθλητής, δια τούτο δοξασθέντες περιφανώς, προΐστασθε των βοώντων Δόξα τω ενισχύσαντι υμάς, δόξα τω στεφανώσαντι, δόξα τω ενεργούντι δι' υμών, πάσιν ιάματα.

Κοντάκιον. Ήχος β’. Τα άνω ζητών.

Τον νουν προς εχθρούς ανδρείως παρατάξαντες, την πάσαν αυτώv απάτην κατελύσατε, και την νίκην άνωθεv, ειληφότες Μάρτυρες πανεύφημοι, ομοφρόνως εκράζετε. Καλόν και τερπνόν το συνείναι Χριστώ.

Ο Άγιος Θωμάς ο Απόστολος (εορτή Θωμάς)

Ήταν μεταξύ των δώδεκα μαθητών του Κυρίου και ανήκε σε οικογένεια αλιέων. Ο Θωμάς, λοιπόν, μετά την Ανάσταση του Χριστού και την πρώτη εμφάνισή Του στους μαθητές, δυσπιστούσε σ' αυτά πού του έλεγαν αυτοί. Αλλά ο Κύριος επανεμφανίστηκε στους μαθητές μέσα στο υπερώον, όταν μεταξύ τους βρισκόταν και ο Θωμάς. Τότε ο Κύριος προέτρεψε το Θωμά να ψηλαφήσει τις πληγές από τα καρφιά που Τον σταύρωσαν, και να μη γίνεται άπιστος, αλλά πιστός. Εκθαμβωμένος ο Θωμάς, προσκύνησε και ανεβόησε: "Ο Κύριός μου και ο Θεός μου". Η δε απάντηση του Κυρίου ήταν τέτοια, που θα διδάσκει όλους όσους θέλουν να δυσπιστούν στην αλήθεια του Ευαγγελίου. Είπε, λοιπόν, ο Κύριος: "ότι εώρακάς με, πεπίστευκας, μακάριοι οι μη ιδόντες και πιστεύσαντες". Δηλαδή, λέει ο Κύριος στο Θωμά, πίστεψες επειδή με είδες. Μακαριότεροι και περισσότερο καλότυχοι είναι εκείνοι, που αν και δεν με είδαν, πίστεψαν. Η παράδοση αναφέρει ότι ο Θωμάς μετά την επιφοίτηση του Αγίου Πνεύματος πήγε και κήρυξε το Ευαγγέλιο στους Πέρσες, Μήδους και Ινδούς. Στη χώρα δε των τελευταίων, μαρτύρησε με θάνατο δια λογχισμού. Έτσι, τον αξίωσε ο Θεός όχι μόνο να κηρύξει το Ευαγγέλιό Του, αλλά και να δώσει τη ζωή του γι' Αυτόν.

Απολυτίκιο. Ήχος δ'. Ταχύ προκατάλαβε.
Ως θείος Απόστολος, θεολογίας κρουνούς, ενθέως εξήντλησας, εκ λογχονύκτου πλευράς, Χριστού του Θεού ημών. Όθεν της ευσέβειας, κατασπείρας τον λόγον, έλαμψας εν Ινδία, ως ακτίς ουρανία, Θωμά των Αποστόλων, το θείον αγλάισμα.

Κοvτάκιον. Ήχος δ’. Επεφάνης σήμερον.

Ο της θείας χάριτος πεπληρωμένος, του Χριστού Απόστολος, και υπηρέτης αληθής, εν μετανοία εκραύγαζε. Συ μου υπάρχεις, Θεός τε και Κύριος.

Ο Άγιος Διονύσιος ο Αεροπαγίτης (εορτή Διονύσιος)

Καταγόταν από την πόλη των Αθηνών. Έζησε και μαρτύρησε τα χρόνια που αυτοκράτορας ήταν ο Δομετιανός. Διακρίθηκε για τη φιλοσοφική του κατάρτιση κα τη βαθιά του καλλιέργεια. Αρχικά ήταν ειδωλολάτρης και μέλος της Βουλής του Αρείου Πάγου. Το κήρυγμα όμως του Αποστόλου Παύλου άγγιξε την παιδευμένη και ευαίσθητη ψυχή του και βαπτίσθηκε. Αργότερα διαδέχθηκε στον επισκοπικό θρόνο των Αθηνών τον ευσεβή Ιερόθεο. Υπήρξε συγγραφέας πλήθους θεολογικών συγγραμμάτων. Επιβραβεύθηκε από το θεό για τη χριστιανική του δράση με το χάρισμα να επιτελεί θαύματα. Περιόδευσε σε πολλά μέρη της Δύσης, όπου κήρυξε τον ευαγγελικό λόγο και ερμήνευσε τις ιερές γραφές. Όταν έφθασε στο Παρίσι συνελήφθη και αργότερα αποκεφαλίσθηκε. Μαζί του μαρτύρησαν και δύο μαθητές του, ο Ρουστικός και ο Ελευθέριος. Ο ηγεμόνας της περιοχής έδωσε εντολή να μη θάψει κανείς τα άγια λείψανα των μαρτύρων, όμως κάποιοι χριστιανοί τα φύλαξαν και όταν δεν υπήρχε πλέον φόβος τα ενταφίασαν με τιμές.

Απολυτίκιο. Ήχος πλ. α’. Το συνάναρχον Λόγον.
Αγρευβείς τω του Παύλου Πάτερ κηρύγματι, υφηγητής ανεδείχθης των υπέρ νουν δωρεών, διαvoία υψηλή καλλωπιζόμενος, των γαρ αΰλων ουσιών, τας αρχάς μυαταγωγείς, ως μύστης των απορρήτων, και της σοφίας εκφάντωρ, Ιερομάρτυς Διονύσιε.

Κοντάκιον. Ήχος πλ. δ’. Τη υπερμάχω.

Τας ουρανίους διαβάς πύλας εv πνεύματι, μαθητευθείς τω υπέρ τρείς ουρανούς φθάσαντι, Αποστόλω Διονύσιε των αρρήτωv, επλουτίσθης πάσαν γνώσιν και κατηύγασας, τους εν σκότει αγνωσίας πριν καθεύδοντας, διό κράζομεν, Χαίροις Πάτερ παγκόσμιε.

Ο Άγιος Κυπριανός και η Αγία Ιουστίνη (εορτή Κυπριανός)

Ο Άγιος Κυπριανός έζησε και μαρτύρησε επί αυτοκρατορίας Δεκίου. Γεννήθηκε στην Αντιόχεια της Συρίας από επιφανή και πλούσια οικογένεια, η οποία του είχε προσφέρει αξιόλογη μόρφωση. Ο Κυπριανός υπήρξε για πολλά χρόνια ξακουστός μάγος. Σε αυτόν μάλιστα προσέτρεξε και ένας ειδωλολάτρης ο Αγλαΐδας, ο οποίος ήταν ερωτευμένος με μια παρθένα την Ιούστα. Επειδή όμως δεν έβρισκε ανταπόκριση στον έρωτά του ζήτησε από τον Κυπριανό να τον βοηθήσει με τις μαγικές του ικανότητες. Όμως οι ενέργειες του Κυπριανού δεν έφεραν κανένα αποτέλεσμα και γι' αυτό έκαψε τα βιβλία του που περιείχαν τις απατηλές γνώσεις της μαγικής τέχνης και βαπτίσθηκε χριστιανός. Έκτοτε αφοσιώθηκε στο κήρυγμα του ευαγγελικού λόγου, προσελκύοντας στη χριστιανική πίστη πολλούς ανθρώπους. Κατόπιν έγινε ιερέας και αργότερα επίσκοπος Καρχηδόνας. Την Ιούστα την χειροτόνησε διακόνισσα και την μετονόμασε σε Ιουστίνη. Για τη χριστιανική τους δράση οι δύο Άγιοι συνελήφθησαν και εξορίσθηκαν στη Νικομήδεια. Ο εκεί ηγεμόνας Κλαύδιος υπέβαλε σε πολλά βασανιστήρια τους Αγίους. Στο τέλος διέταξε τον αποκεφαλισμό τους.

Απολυτίκιο. Ήχος γ’. Θείας πίστεως.
Θείας πίστεως, τη φωταυγεία, σκότος έλιπες, της ασεβείας, και φωστήρ της αληθείας γεγένησαι ποιμαντικώς γαρ φαιδρύνας τον βίον σου, Κυπριανέ τη αθλήσει δεδόξασαι. Πάτερ Όσιε, τον Κτίστην ημίν ιλέωσαι, ομού συν Ιουστίνη τη Θεόφρονι.

Κοντάκιον. Ήχος πλ. δ’. Ως απαρχάς.

Ως ιεράρχην τίμιον, και αθλητήν στερρότατον, η οικουμένη αξίως γεραίρει σε, Κυπριανέ αοίδιμε, και τοις ύμvοις δοξάζει, την αγίαν σου μνήμην, αιτούσα πάντοτε, πταισμάτων άφεσιν, διά σου δωρηθήναι τοις μέλπουσιν. Αλληλούια.

Ο Άγιος Ανανίας ο Απόστολος

Υπακούατε "εκ καρδίας εις ον παρεδόθητε τύπον διδαχής". Κάνετε υπακοή με όλη την καρδιά σας στον ακριβή κανόνα της χριστιανικής διδασκαλίας. Τέτοιος άνθρωπος υπακοής στο Θεό ήταν και ο απόστολος Ανανίας. Διότι, όταν ο Θεός του είπε με όραμα να συναντήσει το Σαύλο, που ήταν ο φόβος και ο τρόμος των χριστιανών, έκανε υπακοή στα λόγια του Κυρίου. Αμέσως πήγε στην Ευθεία οδό και αναζήτησε το σπίτι του Ιούδα, όπου ήταν ο Σαύλος. Τον θεράπευσε, τον βάπτισε χριστιανό, και έπειτα αυτός, με το όνομα Παύλος, έγινε ο μέγας Απόστολος των Εθνών. Κατόπιν ο Ανανίας πήγε στην Ελευθερούπολη, όπου με τη διδασκαλία του είλκυσε στο Χριστό πολυάριθμες ψυχές. Ο θόρυβος όμως που δημιούργησε η αποστολική του δράση, έκανε τον ηγεμόνα Λουκιανό να τον συλλάβει. Χρησιμοποίησε πολλούς και ποικίλους τρόπους προκειμένου να αλλαξοπιστήσει ο Ανανίας. Αλλά ο Ανανίας έμεινε αμετακίνητος στα χριστιανικά του φρονήματα. Τότε ο Λουκιανός τον μαστίγωσε με νεύρα βοδιών. Έπειτα, με σιδερένια νύχια του ξέσχισε τα πλευρά και έκαψε τις πληγές του με αναμμένες λαμπάδες. Τέλος, αφού τον έβγαλε έξω από την πόλη, τον λιθοβόλησε. Έτσι, ο Ανανίας πήρε το αμαράντινο στεφάνι της υπακοής στο θέλημα του Θεού.

Απολυτίκιο. Ήχος δ’. Ταχύ προκατάλαβε.
Ως έμπλεως χάριτος, του Τρισηλίου φωτός, το σκεύος εφώτισας, της εκλογής του Χριστού, Ανανία Απόστολε, όθεν ανακηρύξας, ευσέβειας τον λόγον, άθλοις εβεβαιώσω, την σωτήριον χάριν δι' ης τοις σε ευφημούσι, δίδου τα πρόσφορα.

Κοντάκιον. Ήχος β’. Την εν πρεσβείαις.

Ο εν πρεσβείαις θερμότατος αντιλήπτωρ, και τοις αιτούσι ταχύτατα υπακουων, δέξαι την δέησιν Ανανία ημών, και τον Χριστόν δυσώπει του ελεήσαι ημάς, τον μόνον Αγίοις δοξαζόμενον.